Trong ngành dệt may, chất lượng vải không chỉ được đánh giá qua cảm quan hay độ bền cơ học mà còn dựa trên độ bền màu – yếu tố quan trọng quyết định đến tính thẩm mỹ và độ tin cậy của sản phẩm khi sử dụng lâu dài. Kiểm tra bền màu vải vì vậy trở thành một bước kiểm nghiệm không thể thiếu trong các phòng lab chuyên nghiệp nhằm đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu, tiêu chuẩn quốc tế và kỳ vọng của người tiêu dùng.

Bền màu vải là gì?

Bền màu là khả năng giữ màu sắc ổn định của vải khi chịu tác động từ các yếu tố như ma sát, ánh sáng, giặt, mồ hôi… Mỗi tác nhân môi trường có thể khiến thuốc nhuộm bị phân rã, bay màu hoặc chuyển màu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sản phẩm và trải nghiệm người dùng.

Vì vậy, việc đo lường độ bền màu một cách chính xác theo tiêu chuẩn ISO, AATCC hay GB/T,... là điều bắt buộc trong các khâu kiểm tra chất lượng vải tại phòng thí nghiệm.

Các phương pháp kiểm tra bền màu phổ biến trong phòng lab

Tùy theo điều kiện sử dụng thực tế, mỗi loại sản phẩm sẽ cần được kiểm nghiệm theo các phương pháp chuyên biệt sau:

I. Kiểm tra độ bền màu ma sát thủ công – Thiết bị Y(B)571A, Y(B) 571BC (571G, 571A)

• Máy thử độ bền màu ma sát thủ công là thiết bị kiểm tra độ phai màu của vải khi bị ma sát khô và ướt theo các tiêu chuẩn ISO 105-X12, GB/T 3920, AATCC 8,...

PHƯƠNG PHÁP TEST ĐỘ BỀN MÀU MA SÁT VỚI Y(B)571A

1. Chuẩn bị mẫu thử:

• Cắt mẫu vải có kích thước tiêu chuẩn (thường khoảng 50mm x 140mm).
• Gắn mẫu lên bàn kẹp phẳng của máy sao cho bề mặt vải nằm cố định, không bị nhăn.

2. Chuẩn bị vải ma sát (Crocking Cloth):

• Dùng miếng vải trắng chuẩn (cotton trắng không nhuộm).
• Với test ma sát ướt: làm ẩm miếng vải trắng theo yêu cầu (thường 95% độ ẩm), vắt nhẹ để không nhỏ giọt.

3. Gắn vải trắng vào đầu ma sát:

• Đầu ma sát của máy là một đầu tròn có bề mặt tiếp xúc khoảng 16mm² (đường kính ~16mm).
• Vải trắng được cố định lên đầu này để mô phỏng quá trình cọ xát với vải gốc.

4. Tiến hành test:

• Dùng tay đẩy đầu ma sát theo quy trình trượt tiêu chuẩn trên bề mặt vải mẫu.
• Số lần ma sát tiêu chuẩn:
  • 10 lần cho test khô và ướt theo tiêu chuẩn ISO 105-X12.
  • Di chuyển qua lại theo hành trình khoảng 100mm.
• Lực tỳ tiêu chuẩn: khoảng 9N ± 10% (tùy theo tiêu chuẩn yêu cầu, thường máy có trọng lượng đầu ma sát chuẩn để đảm bảo lực này).

5. Đánh giá kết quả:

• Sau khi test, vải trắng được so sánh với thang xám (Gray Scale) để đánh giá mức độ loang màu (từ cấp 5 – tốt, đến cấp 1 – rất kém).
• Đối với sản phẩm xuất khẩu, yêu cầu thường tối thiểu là cấp 3 – 4 trở lên.

Ưu điểm của máy Y(B)571A:

• Thiết kế đơn giản, dễ thao tác thủ công.
• Phù hợp cho các lab nhỏ, đơn vị QC, phòng phát triển mẫu.
• Đáp ứng linh hoạt nhiều tiêu chuẩn quốc tế.

 

II. Kiểm tra độ bền màu ánh sáng – Thiết bị DR3000, (DR4000, DR6000, YG(B)611-TC3)

Máy Kiểm Tra Độ Bền Màu Bằng Đèn Xenon (Xenon Arc Test Chamber), phù hợp để dùng trong phòng lab kiểm định chất lượng vải và vật liệu.

Máy DR3000, DR4000, DR6000 sử dụng đèn hồ quang Xenon để mô phỏng phổ bức xạ mặt trời một cách chân thực nhất – bao gồm tia UV, ánh sáng nhìn thấy, tia hồng ngoại, kết hợp độ ẩm, mưa nhân tạo, nhiệt độ nhằm mô phỏng quá trình lão hóa thực tế của vật liệu trong tự nhiên.

PHƯƠNG PHÁP TEST ĐỘ BỀN MÀU ÁNH SÁNG VỚI DR3000

1. Chuẩn bị mẫu thử:

• Cắt mẫu vải hoặc vật liệu theo kích thước tiêu chuẩn (thường là 70mm x 150mm hoặc theo yêu cầu tiêu chuẩn).
• Mẫu được gắn cố định lên giá đỡ mẫu bên trong buồng thử, đảm bảo bề mặt tiếp xúc trực tiếp ánh sáng xenon.

2. Cài đặt thông số test:

Tùy theo tiêu chuẩn áp dụng (ví dụ: ISO 105-B02, AATCC TM16), người vận hành thiết lập các thông số sau:

• Thời gian chiếu sáng: từ vài giờ đến vài trăm giờ (thường từ 24 – 100h với test màu dệt may).
• Nhiệt độ buồng test: thường khoảng 35–63°C.
• Độ ẩm tương đối: cài đặt từ 40–75% tùy theo chế độ.
• Cường độ bức xạ (Irradiance): ví dụ 0.35–1.10 W/m² tại bước sóng 340nm.
• Chế độ phun mưa nhân tạo (tùy chọn): mô phỏng mưa làm lạnh và tăng stress môi trường.

3. Tiến hành test:

• Máy tự động vận hành theo chu kỳ cài đặt: chiếu sáng – nghỉ – phun ẩm – gia nhiệt – giữ ẩm.
• Quá trình test có thể kéo dài từ 24h đến 1000h tùy theo mục tiêu thử nghiệm: kiểm tra khả năng giữ màu, lão hóa, phồng rộp, nứt, bong tróc,...

4. Đánh giá kết quả:

• Sau khi kết thúc test, mẫu được so sánh với mẫu đối chiếu (hoặc thang chuẩn “Blue Wool Standard”) để đánh giá độ phai màu, thay đổi bề mặt...
• Các phương pháp đánh giá phổ biến:
  • Thang xám (Gray Scale): đánh giá độ phai màu.
  • Blue Wool Scale: dùng để xác định cấp độ chịu sáng.
  • Quan sát biến đổi bề mặt: nứt, bong, biến màu, mềm/hardness test.

5. Ưu điểm nổi bật của DR3000:

• Đèn Xenon công suất cao với bộ lọc tia UV chuẩn hóa, cho phép mô phỏng chính xác bức xạ mặt trời.
• Chế độ kiểm soát khí hậu tự động: độ ẩm, nhiệt độ, phun nước, v.v.
• Ứng dụng đa ngành: không chỉ trong dệt may mà còn dùng được cho nhựa, cao su, da, giấy, sơn, ô tô, vật liệu phủ ngoài trời,...
• Hỗ trợ nhiều tiêu chuẩn quốc tế: ISO, GB, ASTM, AATCC, SAE, JIS...

 

III. Kiểm tra độ bền màu với mồ hôi – Thiết bị YG(B)631, YG(B)902

Đặc biệt với quần áo thể thao, đồng phục hay đồ lót – mồ hôi là yếu tố có thể làm vải bị loang màu hoặc chuyển màu.

PHƯƠNG PHÁP TEST ĐỘ BỀN MÀU MỒ HÔI, NƯỚC, NƯỚC BIỂN VỚI MÁY YG(B)631

1. Nguyên lý hoạt động:

Máy YG(B)631 mô phỏng quá trình tiếp xúc mồ hôi và môi trường ẩm ướt lên bề mặt vải – nơi màu có thể bị phai hoặc loang – nhằm xác định mức độ bền màu trong điều kiện sử dụng thực tế.

2. Chuẩn bị mẫu thử:

• Cắt mẫu vải có kích thước tiêu chuẩn: thường là 40mm × 100mm.
• Kẹp mẫu vải giữa một hoặc hai miếng vải trắng tiêu chuẩn (vải cotton trắng không nhuộm).
• Ngâm toàn bộ cụm mẫu vào dung dịch thử tiêu chuẩn (mồ hôi axit, mồ hôi kiềm, nước sạch, nước biển, hoặc dung dịch nước bọt tổng hợp).

Dung dịch mồ hôi thường gồm: NaCl, histidine, axit lactic,... pha theo công thức tiêu chuẩn ISO hoặc AATCC.

3. Lắp vào máy ép mẫu:

• Cụm mẫu sau khi ngâm được đặt giữa hai tấm ép bằng thép không gỉ.
• Đưa toàn bộ cụm vào giá ép chịu lực của máy YG(B)631, siết chặt bằng vít hoặc khóa gài cơ khí.
• Áp lực ép tiêu chuẩn là 12,5 kPa ± 0.9 kPa theo quy định.

4. Đặt mẫu vào điều kiện môi trường tiêu chuẩn:

• Đưa cụm ép vào buồng nhiệt độ (có thể dùng tủ sấy hoặc tủ môi trường).
• Nhiệt độ và thời gian tiêu chuẩn:
  • 37°C ± 2°C trong 4 giờ đối với test nước/mồ hôi.
  • Một số phương pháp khác yêu cầu để 16-24h ở nhiệt độ phòng sau khi ép.

5. Đánh giá kết quả:

Sau khi lấy mẫu ra, tháo cụm vải và để khô tự nhiên. Đánh giá bằng:

• Thang xám (Gray Scale) để xác định:
  • Độ phai màu của vải gốc.
  • Mức độ nhiễm màu lên vải trắng tiếp xúc.
• Kết quả được đánh giá theo cấp từ 1 đến 5:
  • Cấp 5: không đổi màu, rất tốt.
  • Cấp 1: đổi màu nhiều, rất kém.

Ưu điểm của máy YG(B)631:

• Cấu trúc máy bằng inox chắc chắn, bền với dung dịch hóa chất.
• Dễ thao tác, độ chính xác cao, phù hợp kiểm nghiệm liên tục trong lab.
• Tương thích đa tiêu chuẩn: AATCC, ISO, GB/T,...
• Ứng dụng rộng rãi cho dệt may xuất khẩu, đồ trẻ em, nội y, thể thao, giày dép.

Áp dụng thực tiễn:

• Đảm bảo vải may mặc không bị phai màu khi tiếp xúc mồ hôi người dùng – đặc biệt là đồ thể thao, đồ lót, đồng phục.
• Là tiêu chí bắt buộc trong đánh giá chất lượng cho các thị trường Mỹ, EU, Nhật, Hàn,.

 

IV. Kiểm tra độ bền màu khi giặt – Thiết bị SW-12J, SW12G, SW-24GT, SW24G

Giặt là một trong những tác nhân gây mất màu phổ biến nhất. Việc kiểm tra này đặc biệt cần thiết với hàng gia dụng, khăn, quần áo hàng ngày.

• SW-12J, SW12G, SW-24GT, SW24G là máy mô phỏng chu trình giặt thực tế bằng cách cho mẫu vải lắc rung trong dung dịch tẩy rửa tiêu chuẩn ở nhiệt độ cố định.
• Sau nhiều chu kỳ, độ bền màu được so sánh và đánh giá bằng thang màu chuẩn để xác định khả năng giữ màu của vải.

PHƯƠNG PHÁP TEST ĐỘ BỀN MÀU GIẶT NƯỚC VỚI MÁY SW-12J

1. Nguyên lý hoạt động:

Máy SW-12J hoạt động dựa trên việc mô phỏng quá trình giặt trong thực tế, với điều kiện kiểm soát chặt về:

• Nhiệt độ nước
• Thời gian giặt
• Tốc độ quay
• Dung dịch giặt tiêu chuẩn

Mục đích là đánh giá khả năng giữ màu của vải hoặc độ bền của thuốc nhuộm khi tiếp xúc với chất tẩy rửa, nhiệt độ, ma sát và chuyển động – những yếu tố có trong quá trình giặt thực tế.

2. Chuẩn bị mẫu thử:

• Cắt mẫu vải: Thường là 40mm x 100mm, ghép với vải trắng chuẩn.
• Mẫu được khâu, gắn hoặc kẹp chặt giữa các miếng vải trắng cotton không nhuộm (để kiểm tra độ loang màu).
• Cho mẫu vào túi vải lưới hoặc ống inox đi kèm máy.

3. Chuẩn bị dung dịch giặt:

• Tùy theo tiêu chuẩn lựa chọn (AATCC, ISO, GB,...), sử dụng các loại dung dịch giặt tiêu chuẩn:
  • Xà phòng, bột giặt chuẩn hóa
  • Dung dịch có chứa soda, chất tẩy nhẹ hoặc enzyme
• Nhiệt độ giặt phổ biến: 40°C – 60°C, tùy quy trình.
• Có thể thêm bi sắt không gỉ hoặc bi thủy tinh để tạo ma sát giống như trong máy giặt thực tế.

4. Tiến hành test với máy SW-12J:

• Đưa các ống chứa mẫu và dung dịch giặt vào buồng test.
• Máy quay với tốc độ tiêu chuẩn (ví dụ: 40 vòng/phút).
• Thời gian test phổ biến: 30 – 45 phút.
• Sau test, các ống được lấy ra, mẫu được xả nước sạch và phơi khô tự nhiên.

5. Đánh giá kết quả:

• Dùng thang xám (Gray Scale) để đánh giá hai yếu tố:
  • Độ phai màu của mẫu vải gốc.
  • Mức độ loang màu sang vải trắng tiếp xúc.
• Kết quả từ cấp 1 (rất kém) đến cấp 5 (rất tốt).

Ưu điểm nổi bật của máy SW-12J:

• Buồng test 12 bình độc lập, mỗi bình tương ứng 1 điều kiện test.
• Vỏ máy bằng thép không gỉ, chịu hóa chất, bền bỉ.
• Đáp ứng nhiều tiêu chuẩn giặt quốc tế: AATCC 61, ISO 105-C, JIS, GB/T 3921,...
• Điều khiển nhiệt độ và tốc độ chính xác, tự động hoàn toàn.
• Cho phép test đa dạng như:
  • Giặt nước tiêu chuẩn
  • Giặt khô
  • Test co rút
  • Test chất lượng thuốc nhuộm

 Ứng dụng thực tiễn:

• Xác định độ bền màu giặt cho đồng phục học sinh, công sở, quần áo trẻ em, đồ thể thao, đồ denim,...
• Là bài test bắt buộc trong kiểm định xuất khẩu, đặc biệt với các thị trường khó tính như Châu Âu, Nhật, Hàn Quốc, Mỹ.

Lý do nên kiểm tra bền màu trong phòng lab đạt chuẩn

✔ Đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra: giúp doanh nghiệp chủ động kiểm soát rủi ro mất màu trước khi xuất hàng.
✔ Tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế: đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ khách hàng Mỹ, EU, Nhật Bản…
✔ Gia tăng độ tin cậy thương hiệu: vải giữ màu tốt không chỉ nâng cao giá trị sử dụng mà còn giúp khách hàng đánh giá cao chất lượng thương hiệu.
✔ Hỗ trợ phát triển sản phẩm: dữ liệu bền màu là cơ sở khoa học để cải tiến công nghệ nhuộm, lựa chọn hóa chất phù hợp hơn.

Mua thiết bị kiểm tra bền màu chính hãng Darong tại Việt Nam

Nếu bạn là phòng lab, nhà máy dệt may hoặc công ty kiểm định cần trang bị các thiết bị chuyên dụng cho kiểm tra độ bền màu – Vietnam Thinktester là đơn vị cung cấp thiết bị uy tín, chất lượng, có dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và bảo hành toàn quốc.

Chúng tôi hiện phân phối đầy đủ các dòng máy kiểm tra bền màu:

✅ Máy kiểm tra độ bền màu ma sát Y(B)571A, Y(B)571BC (571G, 571A)

✅ Máy kiểm tra độ bền màu ánh sáng DR3000, DR4000, DR6000, YG(B)611-TC3

✅ Máy kiểm tra độ bền màu với mồ hôi YG(B)631, YG(B)902

✅ Máy kiểm tra độ bền màu khi giặt SW-12J, SW12G, SW-24GT, SW24G

 

📞 Liên hệ ngay để được tư vấn:

🌐 Website: https://vietnamthinktester.com
📧 Email: wozel.ttp@gmail.com
📞 Hotline: 0764 898 198

DARONG INSTRUMENT– Giải pháp thiết bị kiểm nghiệm hàng đầu cho ngành dệt may Việt Nam.