Giải Mã Các Lỗi Thường Gặp Khi Đo Vải Bằng Máy Kiểm Định: Nguyên Nhân & Cách Khắc Phục

Ngày đăng: 2 tháng trước

Trong lĩnh vực dệt may, đặc biệt tại các doanh nghiệp định hướng xuất khẩu, việc kiểm định chất lượng vải đóng vai trò then chốt để đảm bảo hàng hóa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của khách hàng và tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, không ít phòng thí nghiệm và đơn vị sản xuất gặp phải tình trạng sai số trong quá trình đo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả kiểm tra cũng như uy tín doanh nghiệp.

Không ít phòng thí nghiệm gặp tình trạng sai số trong quá trình đo

Bài viết dưới đây tổng hợp các lỗi phổ biến khi đo vải bằng máy kiểm định, được đối chiếu với các tiêu chuẩn chính thống như ISO 139, ISO 13934-1, ASTM D1776, ISO/IEC 17025,... đồng thời đưa ra giải pháp khắc phục cụ thể.

I. Sai số xuất hiện từ đâu?

Sai số có thể xuất phát từ nhiều yếu tố trong hệ thống đo:

Nhóm yếu tố gây sai số	Ví dụ tiêu biểu
Thiết bị đo	Lỗi cảm biến, lệch hiệu chuẩn, hao mòn cơ khí
Điều kiện môi trường	Không đạt chuẩn về nhiệt độ/độ ẩm
Chuẩn bị mẫu thử	Mẫu không chuẩn kích thước, hướng sợi, xô lệch
Con người vận hành	Thao tác không chuẩn, hiểu sai quy trình

II. Các lỗi thường gặp – Nguyên nhân và khuyến nghị theo tiêu chuẩn

1. Lỗi do hiệu chuẩn thiết bị không đúng

Triệu chứng: Kết quả đo giữa các lần thử dao động bất thường, không lặp lại được kết quả.
Nguyên nhân: Không hiệu chuẩn định kỳ, dùng mẫu chuẩn không phù hợp hoặc hết hạn.
Chuẩn đối chiếu:
- ISO/IEC 17025:2017, mục 6.4.6
- ISO 10012:2003 – Measurement management systems
Khắc phục:
- Thiết lập lịch hiệu chuẩn định kỳ 3–6 tháng.
- Sử dụng mẫu chuẩn có chứng nhận traceable to ILAC/NIST/CNAS.
- Kiểm tra độ lặp lại qua thống kê (Repeatability Test).

2. Lỗi do mẫu thử không đạt chuẩn

Triệu chứng: Mẫu bị cắt sai chiều, xô sợi, kích thước không đúng.
Nguyên nhân: Cắt mẫu không theo hướng sợi dọc/ngang, không tuân thủ kích thước tiêu chuẩn.
Chuẩn đối chiếu:
- ISO 13934-1:2013 – Tensile properties of fabrics — Strip method
- ASTM D5035 – Breaking Strength and Elongation (Strip Method)
Khắc phục:
- Dùng khuôn cắt chuyên dụng.
- Cắt mẫu theo hướng warp/weft quy định.
- Huấn luyện kỹ thuật viên về xử lý mẫu đúng chuẩn quốc tế.

Sử dụng “đúng” thiết bị cắt mẫu vải đạt chuẩn giúp kết quả test đạt kết quả tốt nhất

3. Lỗi do điều kiện môi trường sai chuẩn

Triệu chứng: Kết quả đo bị ảnh hưởng bởi thời tiết, chênh lệch theo thời gian.
Nguyên nhân: Phòng lab không đạt nhiệt độ và độ ẩm theo tiêu chuẩn.
Chuẩn đối chiếu:
- ISO 139:2005 – Standard atmospheres for conditioning and testing
- ASTM D1776 – Standard Practice for Conditioning and Testing Textiles
Khắc phục:
- Phòng lab phải duy trì:
  - Nhiệt độ: 20 ± 2°C
  - Độ ẩm tương đối: 65 ± 4%
- Cho vải ổn định trong điều kiện này ít nhất 24 giờ trước khi đo.

4. Lỗi do thao tác người vận hành

Triệu chứng: Kết quả giữa các kỹ thuật viên chênh lệch rõ rệt.
Nguyên nhân: Đặt mẫu sai, không reset máy đúng cách, thao tác không đồng bộ.
Chuẩn đối chiếu:
- ISO/IEC 17025:2017, mục 6.2 – Personnel requirements
Khắc phục:
- Đào tạo định kỳ kỹ thuật viên.
- Chuẩn hóa thao tác theo SOP nội bộ.
- Thực hiện phép thử song song giữa các nhân sự (cross-validation).

5. Lỗi cơ học hoặc cảm biến – hao mòn thiết bị

Triệu chứng: Máy đo sai lực, tiếng động bất thường, cảm biến báo lỗi.
Nguyên nhân: Load cell hoặc cảm biến lực hư, bộ truyền động bị mòn, thiếu bảo trì.
Chuẩn đối chiếu:
- ISO 10012 – Measurement equipment management
Khắc phục:
- Bảo trì định kỳ toàn bộ thiết bị: motor, vít me, cảm biến, bảng mạch.
- Kiểm tra chéo thiết bị với mẫu chuẩn.
- Thay thế linh kiện đúng chủng loại từ nhà cung cấp chính hãng (ví dụ Darong, SDL Atlas...).

III. Tổng hợp các tiêu chuẩn kỹ thuật trích dẫn

Mã tiêu chuẩn	Tên đầy đủ và nội dung chính
ISO 139	Khí hậu chuẩn cho thử nghiệm và điều hòa vải
ASTM D1776	Quy trình điều hòa mẫu dệt may
ISO/IEC 17025	Yêu cầu năng lực phòng thử nghiệm, hiệu chuẩn
ISO 13934-1	Kiểm tra độ bền kéo – phương pháp dải
ASTM D5035	Kiểm tra độ kéo – phương pháp strip
ISO 10012	Quản lý thiết bị đo lường trong hệ thống chất lượng

Tất cả các tiêu chuẩn trên đều có thể tìm thấy tại:

IV. Kết luận

Việc kiểm soát sai số trong đo kiểm vải không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn liên quan trực tiếp đến uy tín doanh nghiệp và chất lượng sản phẩm xuất khẩu. Thực hiện nghiêm túc các quy trình hiệu chuẩn, chuẩn bị mẫu, kiểm soát môi trường và đào tạo nhân sự theo tiêu chuẩn quốc tế là điều kiện bắt buộc để đảm bảo tính chính xác và nhất quán của kết quả kiểm tra.

Bạn đang tìm giải pháp kiểm định chính xác, đạt chuẩn ISO – ASTM?

Darong tại Việt Nam hiện đang cung cấp các thiết bị kiểm định đạt tiêu chuẩn quốc tế (GB, ISO, ASTM, AATCC), cùng dịch vụ hướng dẫn vận hành, hiệu chuẩn và đào tạo phòng lab đạt chuẩn ISO/IEC 17025.

👉 Liên hệ ngay để được tư vấn thiết bị phù hợp và nhận demo tại nhà máy!

🌐 Website: https://vietnamthinktester.com
📧 Email: wozel.ttp@gmail.com
📞 Hotline: 0764 898 198